فصل اول

1-1)سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پیمانکاران

هدف مديريت HSE پیمانکاران مبتنی بر ارائه نگرشى برای مديران سازمانها و پیمانکار در رابطه با ابزار و روش هايى مترکز است که بتوان  HSEرا در قالبى استراتژيک اداره کرد.فعاليتهايى که در عملیات پیمانکاری صورت مى پذيرند مخاطراتى را در بردارند که  مى توانند کارکنان و مردم عادى را در معرض صدمات  ایمنی و بهداشتی قرار داده وهمچنین میتوانند صدمات محيطى را بهمراه داشته باشند . بکارگيرى مؤثر موارد مطرح در HSE از دغدغه هاى عمده کسانى است که مسئوليت   اداره قسمت هاى مختلف سازمانها و پیمانکاران را به عهده دارند.
در سال هاى اخير تعداد بيشترى از مردم بر اين امر واقف گرديده اند که سياره ما و ساکنان آن به شدت آسيب پذير بوده و صلح، رفاه و کيفيت بالاى زندگى را فقط  مى توان از طريق کاربرد مسئولانه منابع طبيعى و احترام به افراد و شيوه هاى زيستى آنها تأمين کرد. اکنون، مردم انتظار دارند که دولت ها و چهره هاى سرشناس امور، توسعه اقتصادى را به شيوة مسئولانه اى از ديدگاه  اجتماعى ، ایمنی ، بهداشتی و زيست محيطى اداره کنند. کميسيون برنتلند  در سال ١٩٨٧ ، نياز به توسعة پايدار اقتصادى را چنين تعريف کرد" : توسعه اى که نيازهاى عصر حاضر را بدون فدا کردن امکانات و تواناييهاى نسل هاى آينده در برآوردن نيازهايشان برآورده سازد  ".سیستم مدیریت HSE بخش کليدى تعهدات هر پیمانکار و سازمان نسبت به توسعه پايدار مى باشد. علاوه بر جنبه اخلاقى تلاش در ايجاد آينده اى پايدار ، دلايل قوى اقتصادى براى تضمين مديريت مؤثر HSE پیمانکاران وجود دارند . کاهش هزينه ها و پرهيز از ريسک ضمن ارتقاى بهره ورى عملياتى، با متمايز ساختن پیمانکاران بر مبناى ميزان مسئوليت پذيرى مديريت HSE اعتبار بين المللى پیمانکاران را افزايش           مى دهد. اين افزايش اعتبار ضمن جذب کارکنان مستعد و سرمايه گزارى مالى به ايجاد        همکارى هاى مؤثر بين سازمانها و پیمانکاران کمک ميکند.
2-1) چرا يک سازمان و پیمانکاران آن به استراتژى مدیریت HSE نیازمند هستند؟
HSE  بايد جزء تفکيک ناپذير فعاليت هاى هر سازمان و پیمانکار باشد و بخشى از فعاليت هاى روزمره آنان باشد. اما اين سؤال مطرح می شود که تا چه اندازه مي بايست در پروژه هاى پیمانکاری بر روی HSE سرمایه گذاری کرد و چگونه مى توان در عين ادارة و مدیریت موفق اقتصادى يک پروژه پیمانکاری، حداکثر بهره بردارى را از HSE نمود؟ چگونه مى توان از اتلاف وقت و تلاش مديريت پیمانکار در امورى که بازدهى قطعى ندارد پيشگيرى کرد؟
انتظارات مدیران و سازمانها و کارفرمایان به سرعت در حال تغيير است. مدیریت HSE پیمانکاران چارچوب يکپارچه اى را که براى تعادل بخشيدن ميان عوامل مختلف به شيوه اى منطقى و حرفه اى را که لازم است، ارائه مى دهد.
چگونه باید آنچه را که لازمه مدیریتHSE پیمانکاران است ارزیابی و  برنامه ریزی کرد:
در حال حاضر، کيفيت مديريت HSE پیمانکاران در سازمانها چگونه است؟پیمانکاران نمى توانند ريسک هايى را که متوجه فعالیت آنهاست، ناديده بگيرند چون اثرات اين خطرات در معيار عملکردى پیمانکار مى تواند بسيار مهم بوده و ممکن است به تصور سازمان و جامعه نسبت به آن حرفه آسيب هاى جبران ناپذيرى وارد شود.چالشى که فرا روى مديران سازمانها و پیمانکاران قرار دارد ، دانستن شيوة مديريت ريسک  کارى به نحوى که حالت بهينه را براى سازمان شان فراهم آورد،مى باشد.کليه فعالیت ها از نظر ماهیت و حوزة عملکرد متفاوتند و لذا، هر يک با مجموعة متفاوتى از ريسک هاى مختلف روبرو هستند که بايد آنها را مديريت کنند. ميزان سطح مديريتى که توسط سازمان و یا پیمانکاران خاص انجام مى شود بايد منعکس کننده سطح ريسک  فعالیت آن سازمان و یا پیمانکاران باشد. اگر سازمان یا پیمانکاری کنترل هاى کافى را اعمال نکند، ممکن است بدون هيچ ضرورتى، خود را در معرض ريسک هاى مختلف قرار دهد و از سوى ديگر، اگر سازمان یا پیمانکاری کنترل هاى بيش از حد و پيچيده اعمال کند، منابع خود را اتلاف کرده است.
مديريت کنترل ريسک بسيار پيچيده  ممکن است منجر به سردرگمى و گمراهى افراد شده و آنها را ترغيب به ناديده گر فتن عمدي و بى توجهى به مقررات سيستمHSE  نمايد .با ساده نگهداشتن فرآيند مديريت ريسک، و رعايت تناسب آن با درجه ريسک خطرات موجود، مى توان در اجرای سیستم  HSEموفق شد. بنابراين، مديران ارشد سازمانها مي بايست روش هاى موجود مديريت ريسک را ارزيابى کرده و مناسبت آنها را براى کار خود ارزيابى کنند. در اينصورت مى توان تصميمات لازم دربارة اقدامات بعدى را اتخاذ کرد. 
3-1)دو معيار سنجش  ساده براى ارزيابى عملکرد جارى سيستم وجود دارد: 
1.    تعداد حوادث  يا رويدادهاى مرتبط با   HSE 
2.    هزينه    HSE
1-3-1)تعداد حوادث يا رويدادهاى مرتبط با:HSE 
اندازه گيرى تعداد حوادث و رويداد هاى مرتبط با HSE که در طول سال گزارش  مى شود، شاخصى از عملکرد  HSE سازمان و پیمانکار می باشد .با انجام اين اندازه گيرى ها  مى توان روند خاصى را بين آنها مشخص نمود.
ليکن، اين روش کند بوده و بيشتر حالت انفعالى دارد و بايد صبر کرد تا حوادث يا رويدادها رخ دهند. اغلب حوادث و یا رويدادها، وقايعى هستند که موجب بروز مشکل و چالشهايى براى مديريت ريسک مى شوند. در نتيجه، سازمانها يا پیمانکارانی که تعداد حوادث و رويداد آنها کم است               مى توانند تصورکنند که سطح عملکرد خوبى دارند. هرچند اين مطلب مى تواند ناشى از         خوش شانسى باشد تا مديريت درست. داده هاى مربوط به حوادث و رويدادها که نقطه شروع ارزيابى  چگونگى عملکرد HSE و بررسى احتمال وجود ارتباط سيستماتيک بين داده ها مى باشد، بايستى هميشه در دسترس باشد. هر چند در تفسير داده هاى موجود بايستى مراقب بود.
به عنوان نقطه شروع ، هر سازمان یا پیمانکار بايد روش اجرایی مدون و مناسبی را برقرار نماید تا اطمینان حاصل گردد کمیت و کیفیت حوادث گزارش شده پویایی سیستم را تضمین می نماید زیرا اطمینان کاذب به کفایت گزارشات ممکن است موجب کندی در پیشرفت عملکرد HSE گردیده و دایره اقدامات را بر مبنای اطلاعات ناکافی از حوادث محدود نماید.